Cavab

Sual

Nadir Alizada, [08.03.2025 07:27] Salam aleykum. 1. Aşağıdakı sənədin sihhətini deyərdiniz, zəhmət olmasa. 2. Hədisin mətni bir sinəzəndə deyilən "Peyğəmbər (s.) Heydərə (ə.) görə xəlq edilib" məzmunlu fikrə dəlil ola bilərmi? Əgər ola bilməzsə, sözügedən fikri dəstəkləyən dəlil(lər) varmı? ل، الخصال ابْنُ الْوَلِيدِ عَنْ مُحَمَّدٍ الْعَطَّارِ عَنْ سَهْلٍ عَنِ اللُّؤْلُوِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَفْصِ الْعِيسِيِّ عَنِ الصَّلْتِ بْنِ الْعَلَاءِ عَنْ أَبِي الْحَزَوَّرِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص خُلِقَ النَّاسُ مِنْ شَجَرٍ شَتَّى وَ خُلِقْتُ أَنَا وَ ابْنُ أَبِي طَالِبٍ مِنْ شَجَرَةٍ وَاحِدَةٍ أَصْلِي عَلِيٌّ وَ فَرْعِي جَعْفَرٌ

Cavab

Aleykum salam.

  1. Qeyd etdiyiniz hədisin mətni və sənədi belədir:

Məhəmməd ibn Həsən ibn Əhməd ibn Vəlid Məhəmməd ibn Yəhya əl-Əttardan, o, Əbu Səid Səhl ibn Ziyad əl-Adəmidən, o, Həsən ibn Hüseyn əl-Luluidən, o, Əli ibn Həfs əl-Əbsidən, o, Səlt ibn Əladan, o da Əbülhəzəvvər vasitəsilə İmam Baqirdən (ə) Peyğəmbərin (s) belə buyurduğunu nəql edir:

“İnsanlar müxtəlif ağaclardan yaradılmışdır. Mən və Əbu Talibin oğlu (Əli) isə eyni ağacdan yaradılmışıq. Mənim köküm Əli, budağım isə Cəfərdir” (Mənbə: Şeyx Səduq, Xisal, c. 1, səh. 21).

Məhəmməd ibn Həsən ibn Əhməd ibn Vəlid – Şeyx Səduqun ustadıdır. Siqədir.

Məhəmməd ibn Yəhya əl-Əttar – Siqədir.

Əbu Səid Səhl ibn Ziyad əl-Adəmi – Barəsində ixtilaf var. Bir çox qədim rical alimləri onu zəif bilmiş, Şeyx Tusi rical kitabında onun siqə olduğunu desə də, “Fehrest” kitabında onu zəif ravilərdən hesab etmişdir. Lakin bir qrup mütəəxxir alimlər onu siqə bilmiş, onun zəif hesab edilməsini isə qülüvv barədə olan ixtilafın nəticəsi olduğunu qeyd etmişlər.

Həsən ibn Hüseyn əl-Lului – Şeyx Nəcaşi onun siqə olduğunu bildirib. Lakin Şeyx Tusi Şeyx Səduqun onu zəif bildiyini qeyd edir.

Əli ibn Hafs əl-Əbsi – Məchul.

Səlt ibn Əla – Məchul.

Əbu Həzəvər – Məchul.

Nəticə: Hədis sənəd baxımından zəifdir. Lakin bu məzmunda həm şiə, həm də sünni mənbələrində müxtəlif hədislər gəlmişdir. Mümkündür ki, onların cəmindən hədisin Peyğəmbərdən (s) sadir olmasına əminlik yaranmış olsun.

  1. Xeyr. Bu hədis zahiri cəhətdən Peyğəmbər (s), İmam Əli (ə) və Cəfəri-Təyyarın (ə) eyni kök və nəsildən olmasını, batini cəhətdən isə onların eyni nurdan yaranmasını və eyni həqiqətin bir parçası olmasını bildirir.

Qeyd etdiyiniz mənada müəyyən hədislər mövcuddur. Lakin onların mənası təvil olunmalı və o hədislərdən İmam Əlinin (ə) Peyğəmbərdən (s) üstün olması anlaşılmamalıdır. Çünki əqidəmizə görə Peyğəmbər (s) İmam Əlidən (ə) üstündür.

Hadis.az